Robber barons in het Amerika van de ‘Vergulde Eeuw’

Naar aanleiding van een nieuwe amnestiewet in Rusland, aangenomen vanwege het twintigjarig bestaan van de Russische Federatie, is gisteren de oligarch Michail Chodorkovski vrijgelaten. Chodorkovski, rijk geworden door zijn oliebedrijf Yukos na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, wordt gezien als één van de meest uitgesproken tegenstanders van de Russische president Vladimir Poetin. De manier waarop hij zijn fortuin vergaarde, door het voor een spotprijs opkopen van staatsbedrijven na de ondergang van de Sovjet-Unie, wordt vaak vergeleken met de praktijken van zogenaamde robber barons in de Verenigde Staten in de achttiende eeuw. Zij werden eveneens rijk door zonder scrupules gebruik te maken van steekpenningen, politieke invloed, goedkope arbeid en natuurlijke hulpbronnen.

De Kim-dynastie in Noord-Korea

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft enkele dagen geleden zijn oom Jang Sung-taek laten executeren. Jang werd lange tijd gezien als Kims mentor en raadgever, maar lijkt uit de gratie te zijn geraakt. Na beschuldigingen van corruptie en verraad werd hij opgepakt en uiteindelijk geëxecuteerd. Noord-Korea, ook wel het meest gesloten land ter wereld genoemd, heeft wel vaker te maken gehad met zuiveringen onder haar leiders. Deze zuiveringen werden vaak ingegeven door leden van de Kim-dynastie, de leidende familie van het land, die in 1948 werd gestart door Kim Jong-uns grootvader Kim Il-sung.

Franse interventie in Centraal-Afrikaanse Republiek

Frankrijk heeft gisteren militairen gestuurd naar de Centraal-Afrikaanse Republiek om het geweld van moslimstrijders te bezweren. Deze islamitische rebellen, die bekend staan als Séléka, kwamen in maart van dit jaar aan de macht na een coup d’état. De Centraal-Afrikaanse Republiek is geen onbekend terrein voor de Franse troepen, het land was zo’n zeventig jaar een Franse kolonie.

Sri Lanka en de Tamil Tijgers

De Sri Lankaanse overheid gaat een onderzoek instellen naar het aantal slachtoffers dat is gevallen tijdens de burgeroorlog, die het land tussen 1983 en 2009 verscheurde. In deze zesentwintig jaar van conflict, waarin het Sri Lankaanse leger vocht tegen de opstandige Tamil Tijgers, vielen zeker enkele tienduizenden doden. Het land staat nu onder grote internationale druk om openheid van zaken te geven over het precieze aantal slachtoffers.

Ontdekking van Tasmanië door Abel Tasman

Vandaag is het precies 361 jaar geleden dat de Nederlandse ontdekkingsreiziger Abel Tasman als eerste Europeaan arriveerde bij het Australische eiland Tasmanië. Tasman deed het eiland aan in een ontdekkingsreis over de Stille Oceaan die hem verder onder andere langs Nieuw-Zeeland, Tonga en Fiji voerde.

Filipijnen onder Amerikaans bewind

Het Amerikaanse vliegdekschip USS George Washington is gisteren richting de Filipijnen vertrokken om hulp te verlenen aan de slachtoffers van tyfoon Haiyan. Het schip heeft vijfduizend militairen en meer dan tachtig vliegtuigen aan boord en wordt morgen of overmorgen voor de Filipijnse kust verwacht. Dit is niet de eerste keer dat een Amerikaans marineschip richting de Filipijnen opstoomt. In 1898 versloeg een Amerikaans squadron een Spaanse marine-eenheid in de Baai van Manilla, waarna de Filipijnen tot 1946 een Amerikaanse kolonie werden.

De tragische laatste doden van de Eerste Wereldoorlog

Vandaag om elf uur ’s ochtends is het precies 95 jaar geleden dat een wapenstilstand op 11 november 1918 de Eerste Wereldoorlog beëindigde. Met dit staakt-het-vuren kwam er een einde aan één van de dodelijkste oorlogen in de geschiedenis, die in vier jaar tijd aan bijna twintig miljoen mensen het leven kostte. In de laatste uren voordat de wapenstilstand inging werden er langs het gehele front nog zware gevechten geleverd, waarbij uiteindelijk zo’n zevenduizend soldaten gewond raakten en er 2.738 sneuvelden op de laatste dag van de Grote Oorlog.

De Spaanse Burgeroorlog: opmaat naar de Tweede Wereldoorlog

De Spaanse oud-onderzoeksrechter Baltasar Garzon heeft bij de Verenigde Naties een verzoek ingediend om een onderzoek te openen naar de verdwijning van 150.000 Spaanse burgers tussen 1936 en 1951. Deze burgers zijn waarschijnlijk gedood onder het bewind van generaal Francisco Franco, die Spanje van 1939 tot zijn dood in 1975 als een dictator bestuurde. Franco kwam aan de macht na zijn overwinning op de Republikeinen in de Spaanse Burgeroorlog (1936-1339).

‘Gestapo Müller’ mogelijk begraven op joods kerkhof

Volgens de Duitse onderzoeker Johannes Tuchel heeft Heinrich Müller, chef van de gevreesde Gestapo onder Hitler, mogelijk een nogal verrassende laatste rustplaats gekregen. De nooit teruggevonden politiechef zou volgens Tuchels onderzoek namelijk begraven zijn op een joodse begraafplaats, nadat hij op 1 mei 1945 in de nadagen van de Slag om Berlijn om het leven was gekomen.

Historie van het zeerecht

Rusland heeft inmiddels aangegeven dat het niet mee wil werken aan de zaak van het Internationale Zeerechttribunaal van de Verenigde Naties in Hamburg. Nederland spande een zaak aan tegen de Russen na de entering van het Greenpeace-schip Arctic Sunrise, dat onder Nederlandse vlag vaart. Het zeerecht tribunaal is juist opgericht om in dit soort zaken te bemiddelen, aangezien het zeerecht een grote rol speelt in de internationale handel en zeevaart.

Vandaag in de geschiedenis: executies na de Processen van Neurenberg

Vandaag is het precies 67 jaar geleden dat een aantal van de kopstukken van nazi-Duitsland op 16 oktober 1946 werden geëxecuteerd na de Processen van Neurenberg. Bij deze processen door geallieerde rechters werden deze nazileiders onder andere berecht voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, waarna partijbonzen als Hermann Göring, Joachim von Ribbentrop en Arthur Seyss-Inquart ter dood werden veroordeeld.

Geschiedenis van de Nobelprijs voor de Vrede

Gisteren werd de Nobelprijs voor de Vrede uitgereikt aan de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW). Deze organisatie kreeg de prijs voor ‘haar grote inspanningen om chemische wapens te elimineren’. De Nobelprijs voor de Vrede werd in 1895 in het leven geroepen door de Zweedse uitvinder Alfred Nobel en heeft sinds haar eerste uitreiking in 1901 enkele controversiële winnaars gehad.

Vandaag in de geschiedenis: de Belgische onafhankelijkheid

Vandaag is het precies 183 jaar geleden dat de Belgen, op 4 oktober 1830, hun onafhankelijkheid uitriepen. Deze onafhankelijkheid volgde op een periode van onvrede over de regering van koning Willem I, die uiteindelijk culmineerde in de Belgische revolutie op 25 augustus van dat jaar. België werd hierna een onafhankelijk koninkrijk, dat het tot op de dag van vandaag is gebleven.

Hertog van Marlborough: de onverslaanbare generaal

Nu de Vrede van Utrecht haar driehonderdjarig jubileum beleeft is de Spaanse Successieoorlog (1701-1714) weer volop in het nieuws. Het was immers deze oorlog die werd beëindigd met het Utrechtse verdrag, een feit dat dit jaar herdacht wordt met allerlei tentoonstellingen en activiteiten. De oorlog zelf betekende het einde van de Nederlandse Republiek als grote speler op het internationale toneel, terwijl Frankrijk de oorlog zelfs helemaal verloor. Groot-Brittannië kwam als de grootste overwinnaar uit de strijd en werd in de achttiende eeuw een absolute grootmacht. Deze positie had het voor een groot deel te danken aan haar onoverwinnelijke generaal John Churchill, de eerste hertog van Marlborough, die nooit een veldslag verloor.

Geschiedenis van Gibraltar: betwiste Britse Rots in Spanje

Elke nieuwsluwe zomer is het weer een thema in de Spaanse kranten: Spanje wil het Britse Gibraltar terug, terwijl Groot-Brittannië en de Gibraltezen hier niet aan willen. De Rots, en het bijbehorende plaatsje, werden in 1704 tijdens de Spaanse Successieoorlog veroverd door een Engels-Nederlandse vloot, waarna Gibraltar volgens de bepalingen van de Vrede van Utrecht in 1713 een Britse kolonie werd. Sindsdien is de landtong één van de meest betwiste, en versterkte, gebieden van Europa.

Boko Haram: moslimterrorisme in Nigeria

Nu de Amerikaanse president Barack Obama overweegt om op te treden in Syrië is het moslimextremisme weer volop in het nieuws. Islamitisch gerelateerd terrorisme is echter niet alleen voorbehouden aan het Midden-Oosten of organisaties die hun wortels hebben in de Arabische wereld. Het noorden van Nigeria wordt bijvoorbeeld al enkele jaren lang geteisterd door het geweld van Boko Haram, dat zich richt tegen de Nigeriaanse staat, christenen en zelfs, gematigde, moslims.

Herkomst van Obama’s ‘rode lijn’

De Syrische Burgeroorlog heeft sinds maart 2011 al aan zo’n 100.000 mensen het leven gekost. Toch is er nooit echt sprake geweest van buitenlandse interventie totdat duidelijk werd dat één van de twee strijdende partijen, de troepen van president Assad en de opstandelingen, chemische wapens heeft ingezet. De Amerikaanse president Barack Obama noemde het gebruik van chemische wapens eerder al een ‘rode lijn’ die niet overschreden mocht worden. Hiermee maakte Obama een duidelijk statement, maar waar komt deze term, die niet algemeen bekend is in het Nederlands, eigenlijk vandaan?

Chemische wapens als rode lijn

Er zijn weinig oorlogsmiddelen die zoveel weerstand oproepen als chemische wapens. Dat gifgassen en ander door chemici gefabriceerd wapentuig in een geheel eigen categorie staan, bleek weer eens te meer uit de reacties op het gebruik van gifgas in de Syrische Burgeroorlog. Ondanks dat de oorlog al aan ruim 100.000 mensen het leven heeft gekost, klonk de roep om buitenlandse interventie sinds het begin van het conflict in maart 2011 nog nooit zo luid. De strijd tussen de troepen van president Bashar al-Assad en de opstandelingen werd tot voor kort vooral uitgevochten met conventionele wapens en terwijl beide partijen worden gesteund door buitenlandse mogendheden was er nooit eerder echt sprake van een gewapende interventie.